Historia broni palnej sięga IX wieku. Wtedy w Chinach wynaleziono proch. Dość szybko okazało się, że ten wynalazek może być prawdziwą rewolucją w sztuce wojennej. Chińczycy szybko opracowali prototypy przedmiotów, które do dziś są używane w armii. To tam powstały pierwsze bomby, miny i granaty. Zaczęli też wytwarzać broń palną. Pierwsze próby nie były szczególnie udane, bo lanca ognista wyrzucała pociski z niewielką prędkością, przez co jej siła rażenia nie była duża. W charakterze pocisków używano wówczas kamieni i kawałków metalu umieszczonych w pojemniku wypełnionym prochem.
Prawdziwą rewolucją okazało się dopiero opracowanie mechanizmu składającego się z wyrzutni pocisku oraz lufy. Pierwszy raz ten system zastosowano w tzw. eruptorach, które w porównaniu z wcześniej używanymi rodzajami broni miały bardzo dużą siłę rażenia. Co najciekawsze, pomijając całe zróżnicowanie technologiczne, współczesna broń palna działa na identycznej zasadzie. Jest jednak wiele szczegółów, które sprawiają, że poszczególne typy broni palnej różnią się. Jaką klasyfikację można przyjąć?
Podstawowy podział to rozróżnienie na broń automatyczną i nieautomatyczną. W przypadku tej drugiej, aby oddać kolejny strzał, należy ręcznie przygotować do tego broń. O broni jednostrzałowej mówimy w sytuacji, gdy nie posiada ona magazynku i trzeba ręcznie załadować kolejny nabój. Ten typ broni reprezentują na przykład dubeltówki i wielkokalibrowe karabiny snajperskie. Jeśli broń posiada magazynki, cała procedura przygotowania do kolejnego strzału jest znacznie krótsza. Mówimy wówczas o broni powtarzalnej. Do tego typu należą na przykład karabiny systemu Mausera.
W przypadku broni automatycznej strzelec nie musi czynić specjalnych przygotowań, by oddać kolejny strzał. W tej kategorii wyróżniamy trzy podgrupy.
Broń samoczynna działa tylko w systemie prowadzenia ognia ciągłego. Oznacza to wystrzeliwanie kolejnych pocisków do momentu skończenia się amunicji lub do chwili, gdy strzelec przestanie trzymać palec na spuście. Teoretycznie jest więc możliwe oddanie tylko jednego strzału, jeśli tylko spust zostanie zwolniony odpowiednio szybko. Wymaga to jednak dużej biegłości w posługiwaniu się danym typem broni. Przykładem broni automatycznej samoczynnej jest większość karabinów maszynowych.
Broń samopowtarzalna pozwala na oddawanie wyłącznie pojedynczych strzałów. Po każdym strzale należy więc zwolnić spust i nacisnąć go ponownie. Na takiej zasadzie działa większość pistoletów.
Broń samoczynno-samopowtarzalna to połączenie dwóch opisanych wyżej typów. Posiada możliwość przełączenia między trybem samoczynnym a samopowtarzalnym, czyli prowadzenia zarówno ognia ciągłego, jak i pojedynczego. Często jest też możliwość stawienia długości serii, dzięki czemu w jednej serii można wystrzeliwać na przykład pięć pocisków. Dzięki temu broń samoczyno – samopowtarzalna pozwala na duże dopasowanie jej działania do warunków oraz planu działania. Ten typ broni reprezentują na przykład pistolety automatyczne i część pistoletów maszynowych a także karabinki szturmowe.
Oczywiście powyższy podział nie jest jedynym stosowanym w strzelectwie. Broń możemy tez kategoryzować na przykład ze względu na przeznaczenia lub ze względu na energię kinetyczną pocisku. Szczególnymi odmianami broni palnej jest też broń artyleryjska i rakietowa, jednak to już temat wykraczający poza zagadnienia strzelectwa.
Historia i podział broni - najważniejsze informacje
